De Armeense genocide

…  /  Erkenning  /  Formele erkenning

Formele erkenning

Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn er steeds meer internationale organisaties en overheden, staatshoofden & regeringsleiders die de genocide formeel erkend hebben. Onder wetenschappers bestaat al langer consensus dat er genocide is gepleegd op christelijke minderheden in het Ottomaanse Rijk. De laatste jaren komt er bovendien steeds meer aandacht voor dat naast Armeniërs ook Grieken, Assyriërs en Arameeërs slachtoffer zijn geweest van de genocide.

Nederlandse erkenning
In Nederland heeft de Tweede Kamer diverse moties aangenomen waarin de Armeense genocide erkend wordt. In eerste instantie werd de Nederlandse regering in de motie van 2004, in het kader van een eventuele toetreding van Turkije tot de Europese Unie, en in de motie van 2015 naar aanleiding van de honderdjarige herdenking van het begin van de genocide in 1915, opgeroepen om de Armeense genocide in bilateraal contact met Turkije ter sprake te brengen.

Omdat de Nederlandse regering sindsdien structureel van “de kwestie van de Armeense genocide” spreekt wordt in de recente moties van 2018, 2021 en 2023 de genocide expliciet door de Tweede Kamer erkend en wordt de Nederlandse regering verzocht hetzelfde te doen. Opmerkelijk is dat de Nederlandse regering door het taalkundig vermijden van eenduidige erkenning feitelijk onderdeel is geworden van “de kwestie” uit haar eigen terminologie.

• Motie van de Tweede Kamer (2023)
  

  12 september 2023 (nl)

• Motie van de Tweede Kamer (2021)
  

  25 februari 2021 (nl)

• Motie van de Tweede Kamer (2018)
  

  22 februari 2018 (nl)

• Motie van de Tweede Kamer (2015)
  

  9 april 2015 (nl)

• Motie van de Tweede Kamer (2004)
  

  21 december 2004 (nl)

Internationale erkenning 
Hieronder, op alfabetische volgorde naar land, de belangrijkste resoluties, verklaringen en wetten waarin de Armeense genocide expliciet benoemd wordt. De omvang maakt dat deze vorm van formele erkenning in zijn samenhang een institutioneel karakter heeft.

• Argentinië, wet van het Congres
  

  11 januari 2007 (es, en)

• Argentinië, verklaring van de Senaat
  

  19 april 2006 (es, en)

• Argentinië, resolutie van de Senaat
  

  20 april 2005 (es, en)

• Argentinië, verklaring van de Senaat
  

  31 maart 2004 (es, en)

• Argentinië, wet van de Staat
  

  18 maart 2004 (es, en)

• Argentinië, resolutie van de Senaat
  

  20 augustus 2003 (es, en)

• Argentinië, resolutie van de Senaat
  

  5 mei 1993 (es, en)

• België, verklaring van minister-president Charles Michel
  

  18 juni 2015 (nl, fr)

• België, resolutie van de Kamer van Volksvertegenwoordigers
  

  23 april 2015 (nl, fr)

• België, resolutie van het Vlaams Parlement
  

  22 april 2015 (nl)

• België, resolutie van de Senaat
  

  26 maart 1998 (nl, en)

• Bolivia, verklaring van de Senaat
  

  3 juni 2015 (es, en)

• Bolivia, verklaring van Kamer van Afgevaardigden
  

  27 november 2014 (es, en)

• Brazilië, verklaring van de Federale Senaat
  

  21 mei 2015 (pt, en)

• Canada, verklaring van minister-president Justin Trudeau
  

  22 april 2016 (en)

• Canada, resolutie van het Huis van Afgevaardigden
  

  24 april 2015 (en)

• Canada, verklaring van minister-president Stephen Harper
  

  19 april 2006 (en)

• Canada, resolutie van het Huis van Afgevaardigden
  

  21 april 2004 (en)

• Canada, resolutie van de Senaat
  

  13 juni 2002 (en)

• Chili, resolutie van Kamer van Afgevaardigden
  

  14 april 2015 (es, en)

• Chili, resolutie van de Senaat
  

  5 juni 2007 (es, en)

• Cyprus, resolutie van het Huis van Afgevaardigden
  

  29 april 1982 (en)

• Duitsland, resolutie van de Bondsdag
  

  2 juni 2016 (de, en)

• Duitsland, verklaring van de voorzitter van de Bondsdag Norbert Lammert
  

  24 april 2015 (en)

• Duitsland, verklaring van president Joachim Gauck
  

  23 april 2015 (en)

• Frankrijk, decreet van president Emmanuel Macron
  

  10 april 2019 (fr, en)

• Frankrijk, verklaring van president Nicolas Sarkozy
  

  24 april 2012 (fr)

• Frankrijk, wet van de Staat
  

  29 januari 2001 (fr, en)

• Frankrijk, wetsvoorstel van de Senaat
  

  7 november 2000 (fr, en)

• Frankrijk, wetsvoorstel van het Parlement
  

  29 mei 1998 (fr, en)

• Griekenland, resolutie van het Parlement
  

  25 april 1998 (en)

• Griekenland, verklaring van president Konstantinos Stefanopoulos
  

  10 juli 1996 (en)

• Italië, motie van het Huis van Afgevaardigden
  

  10 april 2019 (it)

• Italië, resolutie van het Huis van Afgevaardigden
  

  27 november 2000 (it, en)

• Letland, verklaring van het Parlement
  

  6 mei 2021 (lt, en)

• Libanon, resolutie van het Parlement
  

  11 mei 2000 (en)

• Litouwen, resolutie van het Parlement
  

  15 december 2005 (en)

• Luxemburg, verklaring van Kamer van Afgevaardigden
  

  6 mei 2015 (fr, en)

• Mexico, resolutie van de Senaat
  

  20 april 2023 (es, en)

• Oostenrijk, verklaring van fractievoorzitters van de Nationale Raad
  

  22 april 2015 (de, en)

• Paraguay, verklaring van het Congres
  

  29 oktober 2015 (es, en)

• Polen, resolutie van het Parlement
  

  19 april 2005 (pl, en)

• Portugal, resolutie van het Parlement
  

  26 april 2019 (pt)

• Russische Federatie, verklaring van president Vladimir Poetin
  

  22 april 2015 (en)

• Russische Federatie, resolutie van de Doema
  

  14 april 1995 (en)

• Slowakije, resolutie van het Parlement
  

  30 november 2004 (sk, en)

• Tsjechië, resolutie van de Senaat
  

  20 mei 2020 (cs, en)

• Tsjechië, resolutie van de Kamer van Afgevaardigden
  

  25 april 2017 (cs, en)

• Vaticaanstad, verklaring van Paus Franciscus en Catholicos Karekin II
  

  26 juni 2016 (en)

• Vaticaanstad, verklaring van Paus Franciscus
  

  12 april 2015 (en)

• Vaticaanstad, verklaring van Paus Johannes Paulus II en Catholicos Karekin II
  

  27 september 2001 (en)

• Venezuela, resolutie van de Nationale Vergadering
  

  14 juli 2005 (es, en)

• Verenigde Staten, verklaring van president Joe Biden
  

  24 april 2023 (en)

• Verenigde Staten, verklaring van president Joe Biden
  

  24 april 2022 (en)

• Verenigde Staten, verklaring van president Joe Biden
  

  24 april 2021 (en)

• Verenigde Staten, resolutie van de Senaat
  

  12 december 2019 (en)

• Verenigde Staten, resolutie van het Huis van Afgevaardigden
  

  29 oktober 2019 (en)

• Verenigde Staten, resolutie van het Huis van Afgevaardigden
  

  11 juni 1996 (en)

• Verenigde Staten, resolutie van het Huis van Afgevaardigden
  

  12 september 1984 (en)

• Verenigde Staten, verklaring van president Ronald Reagan
  

  22 april 1981 (en)

• Verenigde Staten, resolutie van het Huis van Afgevaardigden
  

  9 april 1975 (en)

• Zweden, resolutie van het Parlement
  

  11 maart 2010 (sv, en)

• Zweden, rapport aan het Parlement
  

  29 mei 2000 (sv, en)

• Zwitserland, resolutie van de Nationale Raad
  

  16 december 2003 (fr, en)

Internationale organisaties 

• Resolutie van het Europees Parlement over Turkije
  

  14 april 2016 (en)

• Verklaring van de Jewish Council of Public Affairs
  

  oktober 2015 (en)

• Verklaring van de Wereldraad van Kerken
  

  10 juni 2015 (en)

• Verklaring van de Conferentie van Europese Kerken
  

  24 april 2015 (en)

• Verklaring van de American Jewish Committee
  

  22 april 2015 (en)

• Resolutie van het Europees Parlement
  

  15 april 2015 (en)

• Resolutie van de Euronest Parliamentary Assembly
  

  18 maart 2015 (en)

• Resolutie van het Europees Parlement
  

  12 maart 2015 (en)

• Verklaring van de Wereldraad van Kerken
  

  november 2013 (en)

• Verklaring Wereldraad van Kerken & Conferentie van Europese Kerken
  

  14 april 2011 (en)

• Resolutie van Mercosur
  

  19 november 2007 (es, pt, en)

• Resolutie van het Europees Parlement
  

  28 september 2005 (en)

• Verklaring van de Conferentie van Europese Kerken
  

  14 april 2005 (en)

• Verklaring van de Wereldraad van Kerken
  

  14 april 2005 (en)

• Resolutie van het Europees Parlement
  

  28 februari 2002 (en)

• Verklaring van Parlementaire Vergadering van Raad van Europa
  

  24 april 2001 (en)

• Resolutie van het Europees Parlement
  

  15 november 2000 (en)

• Verklaring van Parlementaire Vergadering van Raad van Europa
  

  24 april 1998 (en)

• Resolutie van the Union of American Hebrew Congregations
  

  7 november 1989 (en)

• Resolutie van het Europees Parlement
  

  18 juni 1987 (en)

• Whitaker rapport van de Verenigde Naties
  

  2 juli 1985 (en)

• Verklaring van de Wereldraad van Kerken
  

  10 augustus 1983 (en)

Wetenschappers 

• Brief van wetenschappers aan Europees Hof voor de Rechten van de Mens
  

  14 februari 2014 (en)

• Brief International Association of Genocide Scholars aan Turkse Premier
  

  3 november 2009 (en)

• Brief van William Schabas aan de Turkse Premier en Armeense President
  

  8 oktober 2009 (en)

• Brief International Association of Genocide Scholars aan president Obama
  

  7 maart 2009 (en)

• Oproep van wetenschappers aan het Zweedse Parlement
  

  9 juni 2008 (en)

• Resolutie van International Association of Genocide Scholars
  

  26 december 2007 (en)

• Brief International Association of Genocide Scholars aan US HFA Committee
  

  oktober 2007 (en)

• Brief International Association of Genocide Scholars aan US Congress
  

  7 mei 2007 (en)

• Oproep van Elie Wiesel Foundation for Humanity
  

  9 april 2007 (en)

• Brief International Association of Genocide Scholars over genocideontkenners
  

  oktober 2006 (en)

• Brief International Association of Genocide Scholars aan de Turkse Premier
  

  12 juni 2006 (en)

• Brief International Association of Genocide Scholars aan de Turkse Premier
  

  13 juni 2005 (en)

• Verklaring van 126 holocaust- en genocidedeskundigen
  

  7 maart 2000 (en)

• Verklaring van verontruste wetenschappers en schrijvers
  

  24 april 1998 (en)

• Verklaring van International Association of Genocide Scholars
  

  13 juni 1997 (en)